Bank siri xizmat vazifasi sababli o‘ziga ishonib topshirilgan yoki ma’lum bo‘lgan shaxslar tomonidan oshkor qilinishi yoki ulardan shaxsiy maqsadda foydalanish taqiqlanadi.
1. Bank siriga nimalar kiradi?
Bank siri quyidagi ma’lumotlardan iborat:
— mijozlar operatsiyalari, hisobvaraqlari va omonatlariga doir ma’lumot;
— bank xizmatlarini ko‘rsatishida mijoz to‘g‘risida olingan ma’lumot;
— mijozning bank seyflari va binolarida saqlab turilgan mol-mulki, uning xususiyati va qiymati haqidagi ma’lumot;
— mijoz (topshirig‘iga binoan yoki uning foydasini ko‘zlab amalga oshirilgan banklararo operatsiyalar va bitimlar to‘g‘risidagi ma’lumot;
— bank sirini tashkil etuvchi ma’lumotlarning banklar o‘rtasida muomalada bo‘lishi natijasida ma’lum bo‘lib qolgan, boshqa bankning mijoziga doir ma’lumotlar;
— jamg‘arib boriladigan pensiya ishtirokchilari, pensiya badallari miqdori va summalarining harakati, pensiya jamg‘armalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar.
2. Qanday holatlar bank sirining oshkor qilinishi deb baholanadi?
Bank siri quyidagi holatlarda oshkor qilingan deb hisoblanadi:
— OAV orqali e’lon qilish;
— og‘zaki yoki yozma yoxud boshqa yo‘sinda tarqatish yoki ma’lum qilish;
— uchinchi shaxslar e’tiboriga etkazish;
— ma’lumotlarni qo‘lga kiritishi uchun uchinchi shaxslarga bevosita yoki bilvosita imkoniyat yaratib berish.
Quyidagilar bank sirining oshkor qilinishi deb hisoblanmaydi:
— ma’lumotlarning bank tomonidan uchinchi shaxslarga, shuningdek bankka yuridik, buxgalteriya, auditorlik, axborot va maslahat yo‘sinidagi xizmat ko‘rsatuvchi shaxslarga ma’lum qilinishi yoki taqdim etilishi (mazkur holatda ham uchinchi shaxslar bank sirini saqlashi shart);
— prokuratura, dastlabki tergov, surishtiruv organlari va tezkor-qidiruv faoliyatini amalga oshiruvchi organlar, chet davlatlarning vakolatli organlari o‘rtasida bank sirini tashkil etuvchi ma’lumotlarni almashish.
3. Kimlar uchinchi shaxs hisoblanadi?
Bank, uning mijozi (vakili) va Markaziy bankidan tashqari boshqa barcha shaxslar uchinchi shaxslar hisoblanadi.
4. Bank siri kimlarga berilishi mumkin?
Bank sirini mijozning o‘ziga, u vakolat bergan vakillarga beriladi.
Shuningdek, quyidagi davlat organlari ham bank sirini olishi mumkin:
— Hisob palatasi – bank siri uning zimmasiga yuklatilgan vazifalarni amalga oshirishi uchun zarur bo‘lsa, olishga haqli;
— Adliya vazirligi NNT to‘g‘risidagi bank sirini tashkil etuvchi ma’lumotlarni, agar bu ma’lumotlar NNT faoliyatida qonunchilikka rioya etilishi yuzasidan nazorat qilish sohasida zarur bo‘lsa, olishga haqli;
— prokuratura, dastlabki tergov va surishtiruv organlariga, tezkor-qidiruv faoliyatini amalga oshiruvchi organlarga ular yurituvidagi ishlar uchun;
— sudga – uning yozma so‘rovi asosida, mazkur bank mijoziga nisbatan sudning ish yurituvidagi ishlar bo‘yicha;
— davlat soliq xizmati organlariga – bank mijoziga soliq solish masalalariga taalluqli hollarda.
5. Bank sirini oshkor qilganlik uchun qanday javobgarlik mavjud?
Bank operatsiyalari va jamg‘armalar sirlarini oshkor etish fuqarolarga BHMning ikkidan bir qismidan ikki baravarigacha, mansabdor shaxslarga esa ikki baravaridan besh baravarigacha jarima solishga sabab bo‘ladi.